Các doanh nghiệp đã đề nghị UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành một quy định chính thức về đầu tư và quản lý hoạt động kinh doanh du lịch canh nông, thay thế cho Quy chế tạm thời hiện tại, nhằm đảm bảo cho việc đầu tư dài hạn và bền vững.
Vào năm 2015, Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng đã thông qua Đề án thí điểm xây dựng các mô hình du lịch canh nông, dẫn đến việc trở thành địa phương tiên phong của cả nước trong việc thực hiện thí điểm mô hình kết hợp du lịch với sản xuất nông nghiệp.
Sau một thời gian triển khai, hàng chục mô hình du lịch canh nông đã hoạt động hiệu quả và thu hút được khách du lịch. Tuy nhiên, sau giai đoạn thí điểm, tỉnh Lâm Đồng đã đánh giá rằng mô hình này đang gặp phải nhiều thách thức cần được giải quyết.
Điểm lạ và hút khách của mô hình mới
Mục Lục
Du lịch canh nông là một loại hình du lịch mang tính trải nghiệm. Khách du lịch khi đến tham quan các điểm đến này không chỉ được chiêm ngưỡng mà còn có thể trải nghiệm một ngày làm nông dân với việc tự tay trồng trọt, chăm sóc, thu hoạch các sản phẩm nông nghiệp và chế biến chúng trong bếp để thưởng thức theo sở thích của mình.
Theo thông tin từ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng, các mô hình du lịch canh nông đang ngày càng đa dạng hóa sản phẩm và xây dựng các công trình phục vụ nhu cầu của khách du lịch trong và ngoài nước.
Hiện nay, đã có khoảng 377 tỷ đồng được đầu tư cho các mô hình này trên toàn tỉnh, bao gồm diện tích 302ha, trong đó có 212ha đất nông nghiệp được sử dụng cho triển khai loại hình du lịch mới mẻ này.
Sở đã ban hành Thẻ hướng dẫn viên tại điểm Du lịch canh nông cho 198 người và hợp tác với Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Lạt để xét duyệt và cấp chứng nhận sử dụng nhãn hiệu “Đà Lạt-Kết tinh kỳ diệu từ đất lành” cho 11/761 đơn vị du lịch canh nông trên toàn tỉnh.
Bà Nguyễn Thị Bích Ngọc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết rằng trong thời gian gần đây, đã có năm đơn vị đề xuất thực hiện dự án đầu tư Du lịch canh nông tại thành phố Đà Lạt, bao gồm Công ty Trách nhiệm hữu hạn Du lịch canh nông Đà Lạt Ong Vàng, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Anpha Farm, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Nông nghiệp An Nhiên, Công ty Trách nhiệm hữu hạn 1000 Hoa và Công ty Trách nhiệm hữu hạn Malakai.
Hiện tại, đã có hai đơn vị nhận được Quyết định chấp nhận chủ trương đầu tư cho các dự án liên quan đến du lịch canh nông. Đó là Công ty trách nhiệm hữu hạn Du lịch canh nông Đà Lạt Ong Vàng, với dự án sản xuất nông nghiệp công nghệ cao kết hợp du lịch canh nông Thảo Nguyên, và Công ty trách nhiệm hữu hạn Anpha Farm, với dự án điểm du lịch canh nông Anpha Farm.
Dựa trên kết quả khảo sát, đã xác định được một số mô hình tiềm năng mới tại thành phố Đà Lạt, bao gồm Mộc Trà Farm nằm ở xã Xuân Trường, Nông trại cún – Puppy Farm tại Phường 7, Vườn dâu sạch Berry Valley ở phường 7 và mô hình Càphê Mê Linh đặt tại xã Tà Nung.
Các địa phương khác cũng đã xuất hiện nhiều mô hình thành công, ví dụ như Happy Green ở xã Lát – huyện Lạc Dương, Avocado Farm ở xã Quảng Lập – huyện Đơn Dương, Càphê Tám Trình ở xã Gia Lâm-huyện Lâm Hà, và Làng chè Tây Nguyên ở thị trấn Lộc Thắng-huyện Bảo Lâm… thu hút hàng ngàn du khách trong nước và quốc tế đến tham quan.
Vướng mắc còn nhiều
Mặc dù bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, ngay sau khi ngành được mở cửa trở lại, các mô hình du lịch canh nông đã bắt đầu đón khách. Mặc dù đã đạt được nhiều thành công, nhưng trên thực tế, các mô hình này vẫn đang gặp phải một số khó khăn trong việc giải quyết các thủ tục hành chính với các cơ quan quản lý nhà nước.
Ông Nguyễn Lam Sơn, đại diện của Công ty trách nhiệm hữu hạn Du lịch canh nông Đà Lạt Ong Vàng cho biết một trong những khó khăn lớn nhất mà các doanh nghiệp và hợp tác xã phải đối mặt khi tham gia vào loại hình kinh tế mới mẻ này là việc lập hồ sơ dự án. Tuy nhiên, trong quá trình này, các cơ quan chức năng lại không hướng dẫn rõ ràng quy trình thực hiện, dẫn đến việc doanh nghiệp gửi hồ sơ lên cơ quan phê duyệt nhiều lần, gây mất thời gian và khiến nhà đầu tư cảm thấy nản lòng.
Ông Phan Thanh Nhân, đại diện của Avocado Farm, cho biết sau 20 năm làm ăn ở nơi xa xôi, ông đã tích cóp được một khoản vốn để trở về quê hương đầu tư vào mô hình du lịch canh nông. Tuy nhiên, dù rất đam mê và đã bỏ hết vốn để đầu tư vào mô hình này, cả ông quản lý và nhân viên đều gặp khó khăn trong việc vận hành mô hình và quảng bá hình ảnh của công ty.
Các doanh nghiệp và hộ kinh doanh đã đề xuất tạo ra cơ chế để xây dựng nhà tiếp khách, bếp ăn để du khách trải nghiệm, nhà vệ sinh và bãi đỗ xe cho các mô hình du lịch canh nông. Nhiều người còn đề nghị cho phép xây dựng nhà để phục vụ khách lưu trú trên đất nông nghiệp.
Các doanh nghiệp đề nghị ủy ban nhân dân tỉnh ban hành quy định chính thức về đầu tư và quản lý hoạt động kinh doanh du lịch canh nông, thay thế Quy chế tạm thời hiện tại được quy định trong Quyết định số 933/QĐ-UBND ngày 13/4/2021, nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư và hoạt động kinh doanh lâu dài, bền vững hơn.
Theo đại diện của cơ quan chức năng, ông Lê Anh Kiệt – Trưởng phòng Văn hóa-Thông tin thành phố Đà Lạt, hiện có 33 hộ kinh doanh mô hình du lịch canh nông và đã đón khách tham quan và trải nghiệm. Đa số các mô hình này được xây dựng bài bản và hoạt động tốt.
Tuy nhiên, theo Quy chế tạm thời về đầu tư và quản lý hoạt động kinh doanh du lịch canh nông được ban hành theo Quyết định 933/QĐ-UBND của Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng, phạm vi đối tượng áp dụng chỉ giới hạn cho các doanh nghiệp và hợp tác xã.
Vì vậy, cần điều chỉnh Quy chế đầu tư và quản lý hoạt động kinh doanh du lịch canh nông, bao gồm việc thêm đối tượng là các hộ kinh doanh cá thể. Đối với các hộ không đủ diện tích, có thể linh hoạt cho phép liên kết với nhau. Ngoài ra, để phục vụ cho các dự án du lịch canh nông, cần cho phép chuyển đổi một phần diện tích đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp để xây dựng các công trình như nhà đón tiếp và nhà vệ sinh.
Đề xuất giải pháp để thúc đẩy sự phát triển
Trong buổi họp đánh giá và đề xuất giải pháp phát triển hoạt động du lịch canh nông tại tỉnh vào ngày 20/12 vừa qua, ông Phạm S., Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng, đã thông tin về việc trả lời kiến nghị của các doanh nghiệp và hộ kinh doanh du lịch canh nông. Từ khi Đề án thí điểm xây dựng các mô hình du lịch nông nghiệp được phê duyệt theo Quyết định 2644/QĐ-UBND ngày 10/12/2015, đến ngày 13/4/2021, Ủy ban Nhân dân tỉnh đã ban hành Quy chế tạm thời về đầu tư và quản lý trong lĩnh vực du lịch canh nông theo Quyết định 933/QĐ-UBND.
Việc đạt được 3 điểm du lịch canh nông đáp ứng tiêu chuẩn về số lượng khách tham quan và doanh thu trong 1 năm là kết quả của sự tận tâm của lãnh đạo Ủy ban Nhân dân tỉnh trong việc phát triển loại hình du lịch mới này.
Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả trong việc triển khai, cần phải thực hiện một cách chuyên nghiệp và đúng quy trình, không thể tự ý và phải tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật, đặc biệt là trong việc quản lý đất đai.
Để giúp các đơn vị đang hoạt động trong lĩnh vực du lịch canh nông giải quyết các khó khăn, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Phạm S đã yêu cầu Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chịu trách nhiệm tập hợp các ý kiến và kiến nghị của các đơn vị này. Trước ngày 30/1/2023, các kiến nghị này sẽ được giải quyết để có thể ban hành quy chế mới phù hợp.
Cần đổi mới phương thức giải quyết hồ sơ và đơn giản hóa thủ tục cho các nhà đầu tư du lịch canh nông. Các cơ quan chức năng cần tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp đầu tư.
Theo ông Phạm S, với các kiến nghị từ doanh nghiệp, trong lĩnh vực khởi nghiệp, ý tưởng sáng tạo là tài sản quan trọng của các doanh nghiệp, không ai có thể thay thế được. Do đó, các doanh nghiệp cần phải tự lập hồ sơ. Tuy nhiên, tỉnh sẽ giao cho đơn vị chuyên môn tổng hợp để xây dựng quy trình và hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện theo căn cứ đúng quy định của pháp luật.
Để giúp các mô hình du lịch canh nông hoạt động chuyên nghiệp hơn và không còn tự phát như hiện nay do khó khăn trong vấn đề nhân lực, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ đào tạo miễn phí nhân viên quản lý cho các đơn vị không hạn chế số lượng.
Các mô hình du lịch canh nông đã đi vào hoạt động đang gặp phải vấn đề về thủ tục pháp lý, vì vậy Ủy ban Nhân dân tỉnh Lâm Đồng sẽ giao cho cơ quan chuyên môn kiểm tra và tham mưu để phê duyệt dự án.
Tỉnh sẽ điều chỉnh đối tượng để các hộ cá thể cũng có thể tham gia vào lĩnh vực này và khuyến khích các dự án có quy mô, diện tích đủ lớn để chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp để xây dựng các công trình phục vụ khách du lịch.
Tỉnh cũng khuyến khích đa dạng hóa các sản phẩm du lịch trải nghiệm và sử dụng các phương thức quảng bá, liên kết để bán được nhiều sản phẩm nông nghiệp từ các mô hình du lịch canh nông.